Tot de jaren vijftig werd vuurwerk feestelijk en georganiseerd afgestoken, bijvoorbeeld als de koningin jarig was, maar nog niet zomaar op straat tijdens de jaarwisseling. Pas met de komst van het Chinese vuurwerk werden pollepel en pannendeksel verruild voor knal en kleur. Met namen die tot de verbeelding spraken als: voetzoekers, knetterfonteinen, luchthuilers, gillende keukenmeiden en zevenklappers werd het nieuwe jaar spectaculair ingeluid. Voor 18 cent konden 12 Bengaalse lucifers worden gekocht en voor een pakje sterretjes werd 15 cent neergeteld. De voorbereiding van de oudejaarsavond begon ‘s ochtends vroeg, met het maken van het beslag voor de oliebollen. Soms wel emmers vol, er werd visite verwacht! Gist van de bakker was nodig en geweekte krenten en rozijnen en kleine stukjes sukade. Het kostte zelfbeheersing om niet ongeduldig te gluren naar het rijzen van het beslag onder de vochtige theedoek. De traditionele lekkernij werd, net als appelflappen van Goudreinetten of Bellefleurs, zelf gebakken. Was er een schuurtje of bijkeuken, dan het liefste daar want de vette dampen en karakteristieke geur bleven lang hangen. Met een schuimspaan of breinaald werden de gare oliebollen snel uit het vet gewipt en na uitlekken op grauw papier mochten de misbaksels al gelijk worden opgepeuzeld. De Oudejaarsavond was een gezellig samenzijn met de hele familie, nog zonder conference op televisie maar met kaartspelletjes en de radio aan. Met ‘voorslapen’ dat zelden lukte, buikpijn van een wedstrijdje oliebollen eten, een oom of tante tipsy zien worden en dan eindelijk kunnen aftellen…3,2,1: “Gelukkig Nieuwjaar!” Oud en Nieuw VROEGER EN NU 17 In de afgelopen 75 jaar is het vieren van de jaarwisseling steeds uitbundiger geworden. Wie kan zich nog herinneren dat het oude jaar op middernacht werd verjaagd door herrie te maken met potten en pannen? Vuurwerk en oliebollen Foto’s: Nationaal Archief/Anefo Ron Kroon-Herbert Behrens
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=