Professioneel bewustzijn: herkenning, kennisdeling en verbinding

Alice Veen is projectleider Nieuwe Zorgconcepten en houdt zich daarnaast bezig met de ontwikkeling van de eerstelijnszorg, met name de ondersteuning van huisartsen in de regio. Vanuit deze rollen maakt ze graag de vertaalslag tussen inhoud en bedrijfsvoering binnen Amstelring. 

‘De veranderingen op de arbeidsmarkt en de maatschappelijke verschuivingen - zoals de vergrijzing in combinatie met het steeds minder beschikbaar zijn van jonge mensen - vragen van ons dat we niet toekomstbestendig maar toekomstbehendig zijn binnen de zorgsector. Dat is het doel van dit programma. Het is geen project dat op een bepaald moment ‘af’ is, daarom is toekomstbestendig niet de juiste term. Toekomstbehendig zijn, betekent dat je continu flexibel kunt inspelen op wat er in de samenleving gebeurt. Dat is het doel van dit programma.’ 

Het is geen project dat op een bepaald moment ‘af’ is. Vandaar toekomstbehendig in plaats van toekomstbestendig.

Professioneel Bewustzijn werd al gevolgd door 27 SO’s. ‘SO’s hebben een voortrekkersrol binnen de organisatie, omdat zij de regiebehandelaren en de medisch eindverantwoordelijken zijn. Daarom zijn zij de eersten die een dergelijk programma gevolgd hebben’, verklaart Alice.
‘Kartrekker voor het programma was Anouk Hofstee, een externe SO. Zij voerde vanaf eind 2020 de persoonlijke gesprekken met de interne SO’s, betrok ze bij het proces en was verantwoordelijk voor de implementatie. Verder waren Mario Baltes (manager Behandelgroep), Mirjam Heems (eerste geneeskundige), Michael Joziasse (adviseur bedrijfsvoering) en ik betrokken bij het ontwerpen van het programma.

‘Het traject bestaat uit zes bijeenkomsten. Twee middagen masterclass, waarin we onder andere ingaan op communicatie. Doeners communiceren anders dan denkers. Iedereen binnen de zorg wil graag kwaliteitszorg leveren, maar om elkaar goed te begrijpen is soms nuancering of ander taalgebruik nodig. Vaak ontstaat dan herkenning en erkenning. Behalve over communicatie gaat het over het nemen van verantwoordelijkheid en eigenaarschap en de praktische invulling daarvan. Daarna komt de opvolging en implementatie van wat voortkomt uit de masterclass, het opzetten van een goede structuur en borging van het geheel.’

Zorg en behandeling dichter bij elkaar brengen

‘We hebben drie aandachtsvelden geïmplementeerd samen met alle vakgroepen: kwaliteit, planning & financiën en werving & selectie. Daarnaast willen we de artsen ook zelf onderwijs en opleiding bieden en innoveren, zowel inhoudelijk als qua interne kwaliteit, waardoor we aantrekkelijker zijn op de arbeidsmarkt. Het doel is om jonge artsen kennis met elkaar te laten uitwisselen en casuïstiek te laten bespreken onder begeleiding van SO’s. Zo komen ze sterker in hun schoenen te staan en kunnen ze - samen met de teams op locatie - kwalitatief goede zorg leveren.’

'Het onderwijs is een mooi voorbeeld van de praktische invulling van professioneel bewustzijn.'

‘Voortvloeiend uit het programma Professioneel Bewustzijn voor de SO’s hebben we ook voor de andere artsen onderwijs opgezet. Alle artsen komen twee keer per maand bijeen rondom een casus. Dit levert herkenning, kennisdeling en verbinding op. Het onderwijs is een mooi voorbeeld van de praktische invulling van professioneel bewustzijn. Behalve voor de SO’s willen we dergelijke programma’s ook toegankelijk maken voor andere behandelaren. Dat is onze ambitie.  Onze ambitie is om programma’s zoals Professioneel Bewustzijn ook voor andere behandelaren toegankelijk te maken.’

Minder verloop en stabielere behandelteams

Wat is er nu al merkbaar binnen Amstelring? ‘Versnipperde specialisaties worden gebundeld tot een goedlopend en kwalitatief product. Kennis en expertise worden bovenregionaal inzetbaar gemaakt. Het draagt allemaal bij aan goed gemotiveerde en deskundige medewerkers, waardoor er - als het goed is - minder verloop zal zijn en er stabielere behandelteams ontstaan. Verder streven we naar meer gelijkwaardigheid met de cliënt en de naasten van de cliënt’, besluit Alice.

Erika Kurz is een van de SO’s die het programma Professioneel Bewustzijn doorlopen heeft. Ze is kaderarts geriatrische revalidatiezorg en kaderarts Opleiden. Erika: ‘Er moet binnen de vakgroep SO steeds meer georganiseerd worden met minder mensen. We moeten het dus samen doen en dat vergt bewustwording en meer samenhang. Dat is wat er geprobeerd wordt binnen het programma Professioneel Bewustzijn. Die opzet is goed geslaagd, wat mij betreft. Binnen de vakgroep zijn er nu SO’s die bepaalde rollen op zich hebben genomen, de zogenaamde aandachtsvelders. Er zijn mensen in beweging gekomen. De aandacht voor opleiden binnen Amstelring en het goed begeleiden van nieuwe aanwas is essentieel. Alleen zo kunnen we samen de toekomst invullen, met genoeg collega’s en kunnen we blijven ontwikkelen. Uiteindelijk leidt dit tot meer continuïteit.’

Indrah op den Kelder houdt zich als (extramurale) SO bezig met de eerstelijnszorg. Ook zij doorliep het programma. Indrah: ‘Eerder waren SO’s voornamelijk naar binnen gericht, dus het werkveld besloeg voornamelijk het verpleeghuis zelf en niet de kwetsbare ouderen in de thuissituatie. Maar de groep kwetsbare mensen buiten de verpleeg- en verzorghuizen groeit. SO’s kunnen veel toevoegen aan de zorg voor deze groep. We gaan naar echte netwerkzorg in de regio, samen met huisartsen, praktijkondersteuners, de wijkzorgteams en casemanagers. Het doel is om aan alle wijken een SO verbonden te hebben. Dat is een uitdaging, vanwege het arbeidstekort.’ 
‘Tijdens de masterclass Professioneel Bewustzijn zijn we onder andere ingegaan op interne communicatie. Zoals op het belang van woordkeuze in een e-mailbericht. Hoe bouw je een tekst op als je iemand in beweging wilt zetten? Wil je iets gedaan krijgen of veranderen binnen de organisatie, dan is dat dus essentieel. Verder is het geven van feedback aan de orde gekomen, net als doelgerichter vergaderen. Tijdens de masterclass zijn er wat hand-outs uitgedeeld die ik hier nog heb hangen als reminder. Nuttig dus!’ 

Veenu Gupta is geriatrische revalidatie, psychogeriatrie en chronische somatische zorg. Daarnaast is zij aandachtsvelder Kwaliteit. Veenu:  ‘Hoe maken we het vak SO toekomstbehendig? Daar gaat het om in het aandachtsveld Kwaliteit. Intramuraal wordt steeds meer gedaan. Zolang het niet om ziekenhuiszorg gaat, kan een SO veel doen, bijvoorbeeld traumabehandeling, hechten of diagnostiek. Een SO kan niet opereren, maar zich wel bezighouden met revalidatiezorg. De SO doet overigens steeds meer de supervisie en wordt vaker ondersteund door een Physician Assistant en een verpleegkundig specialist. Ook de combinatie intra- en extramuraal komt vaker voor. Dat maakt het vak interessanter. We gaan steeds meer naar multidisciplinaire teams en interdisciplinair werk.’ 

‘De masterclass Professioneel Bewustzijn heeft heel verbindend gewerkt. Niet alle SO’s kenden elkaar; nu is er meer overzicht en zoekt men elkaar vaker op. Na de masterclass heeft bovendien iedereen zijn of haar ambities en interesses kunnen aangeven. Dat maakt dat mensen zich serieus genomen voelen. Je voelt de drive van iedereen. Zelf ben ik sindsdien bewuster bezig met het prominenter maken van de rol van de SO binnen de zorgketen. En ik probeer meer los te laten. Meer vragen te stellen, zoals ‘Wat heb jij van mij nodig?’ en een meer coachende rol aan te nemen waar nodig, in plaats van dingen zelf oplossen.’

Werken als basisarts of specialist ouderengeneeskunde

Ben je basisarts of specialist ouderengeneeskunde? Vind je het een machtig mooi vak en ligt jouw interesse bij de oudere mens? Neem dan de stap om bij Amstelring aan de slag te gaan, in Amsterdam of gemeenten daaromheen. Of misschien wil je als arts brede werkervaring opdoen, als stevige basis voor je verdere carrière? Ook dat kan. Bekijk de vacatures voor basisarts, specialist ouderengeneeskunde en paramedici.